Kudüs, asırlardır farklı milletlere ve dinlere ev sahipliği yapmış kadim şehir. Asırlara meydan okuyan şehir; tarihi boyunca elliden fazla saldırıya uğradı, iki kez yok edildi. Şehrin duvarları, I. Süleyman Hükümdarlığı zamanında yapıldı. Günümüzde Kudüs’ün sınırları bu duvarları oldukça aşmış; şehir, eski ve yeni Kudüs olarak ayrılmıştır.
Dinler tarihinde Kudüs oldukça büyük bir öneme sahiptir. Üç büyük dine ev sahipliği yapmış, üçü tarafından da kutsal kabul edilmiş olan bu nadide kent; Yahudilerin kutsal kitabı Tevrat’ta bir kere “Salem” ismiyle anılır. Şehrin ibadet merkezi oluşu, Hz. Davut (a.s.) dönemine denk gelmektedir; çünkü Hz. Davut’a saltanatının ebediyen devam edeceği tebliğ edilmiştir. Hz. Süleyman (a.s.) zamanında mabedin inşa edilmesi de ebediyen devam edecek bir saltanat adına Kudüs’ü Yahudiler için kutsal kılmıştır. Yahudiler, bütün dualarını Kudüs’e doğru dönerek yaparlar; devletlerinin Mesih tarafından bu topraklarda kurulacağına inanırlar.
İnciller araştırıldığında görülür ki hepsinde Kudüs kutsal olarak belirtilir. Markos İncili’ne göre Hz. İsa (a.s.), Galile’de halka çağrı yaptığı zaman karşılık bulamaz; ve rotasını Kudüs’e çevirir. Burada halka çağrı yapması Yahudi otoriteleri tarafından hoş karşılanmayınca Hz. İsa, şehrin cezalandırılacağını ve kutsal mabedin kirletileceğini haber verir. Bu dönem yaşananlar sonucu çarmıha gerildiğinde mabedin perdesi yırtılır. Yuhanna İncili’nde Hz. İsa’nın birçok defa Kudüs’e geldiği ve hayatının burada son bulduğu yazar; bu nedenle havariler orada “Kutsal Ruh”u anarlar.
Kudüs ismi Kur’an’da doğrudan geçmez; bu şehirden “Mescid-i Aksa’nın mübarek kılınan çevresi” ve “mukaddes toprak” olarak bahsedilmiştir. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) hicretten önce bir yıldan fazla Kâbe’yi önüne alarak Kudüs’e doğru namaz kılması, Miraç gecesi Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksa’ya götürülmesi, Müslümanlar için bu kadim şehri kutsal hâle getirmiştir.
Hz. Muhammed sonrası Kudüs’te uzun süre Hristiyanlar, Yahudiler ve Müslümanlar birlikte yaşadılar. Daha sonra yerli Hristiyanlarla yaşanan sorunlar sonucu Hristiyanların şehirden çıkarılması sonrası ilk haçlı seferi düzenlenmiş, kentteki Müslüman ve Yahudi halk katledilmiştir. 1187 yılında Selahaddin Eyyubi, Kudüs’ü tekrar fethetmiş; ardından Müslüman ve Yahudilerin şehre girişine izin vermiştir. 1517’de Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılan Kudüs, 1917 yılına kadar 400 sene önemli bir kent ve ibadet merkezi olarak kabul edildi. 1917’de İngiliz himayesine giren Kudüs’e 1948 yılına kadar yüz binden fazla Yahudi getirilmiş; böylece şehirdeki Müslüman ve Hristiyanlar azınlık hale getirilmiştir.
1948 sonrası Birleşmiş Milletler gözetiminde şehrin bölünmesi planlanmış; ancak yapılan planlar uygulanmamış. Bu tarihte bağımsızlığını ilan eden İsrail; programlı şekilde Kudüs ve çevresini işgal etmiş, bu topraklarda Müslümanlara zorunlu göç uygulayarak Yahudi nüfusunu artırmıştır. Günümüzde Kudüs, İsrail-Filistin sorununun merkezinde yer alıyor. İsrail devleti, Kudüs’ün Müslüman mahallelerinde inşa planlarını onayladı; ve sebep olarak Doğu Kudüs’teki Yahudi nüfusunun artmasını gösterdi.
Müslümanlar ise Yahudilerin Kudüs’le bağlarının olmadığını, 2500 yıllık ağlama duvarının bir caminin duvarı olarak inşa edildiğini söylerler. Rusya ve Çin gibi Birleşmiş Milletler daimi üyesi olan bazı ülkeler, Filistin’in başkenti olarak Doğu Kudüs’ü tanır. Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna ait olan çözüm önergesinde ise Filistinlilerin Doğu Kudüs üzerinde egemenlik hakları olduğu söylenir. 2020 yılında ABD Başkanı Donald Trump’un İsrail’in başkenti olarak Kudüs’ü göstermesi ve büyükelçiliklerini buraya taşıma kararı alması sonrası İsrail-Filistin çatışmaları zirve noktasına çıktı.
